Pamukkale
TRAVERTENLER
Travertenler çok yönlü,çeşitli nedenlere ve ortamlara bağlı,kimyasal reaksiyon sonucu çökelme ile oluşan bir kayadır. Pamukkale termal kaynağını meydana getiren jeolojik olaylar geniş bir bölgeyi etkilemiştir. Bu bölgede sıcaklıkları 35-100OC arasında değişen 17 sıcak su alanı bulunmaktadır. Pamukkale termal kaynağı bölgesel potansiyel içindeki bir ünitedir. Kaynak,antik dönemlerden beri kullanılmaktadır. Su termal kaynaktan çıktıktan sonra 320m. uzunluğunda bir kanal ile traverten başına gelmekte ve buradan 60-70m.’lik kısmı çökelmenin olduğu traverten katkatlarına dökülmekte ve ortalama 240-300m. yol katetmektedir. Katkat havuzcuklarında ve katkat seddelerinde,çökelmekte olan kalsiyum karbonat,başlangıçta yumuşak bir jel halindedir. Zaman içinde sertleşmekte ve traverten olmaktadır. Ancak ziyaretçiler tarafından katkatlar üzerinde gezilmesi ve oynanması,henüz yumuşacık haldeki kalsiyum karbonatların ezilmesine,dağılmasına neden olmaktadır.
Termal kaynak suyu,normal şartlara dönüşmeye ve traverten oluşumuna neden olmaktadır. Termal sudaki kalsiyum bikarbonatın aşırı miktarda bulunması ve suyun yüzeye çıkışı sonucu bikarbondioksit açığa çıkmakta ve kalsiyum karbonat çökmektedir.
Beyazlığın oluşumunda,hava şartları,ısı kaybı,akışın yayılımı ve süresi etkilidir. Çökelme,termal sudaki karbondioksitin havadaki karbondioksit dengeye gelinceye kadar devam etmektedir. Yerinde yapılan analizlerde,kaynak başındaki suyun karbondioksit miktarı ortalama 725 mg/1t. ıken suyun travertenleri terkettiğinde bu miktar 125 mg/lt.’ye düşmektedir. Keza kalsiyumbikarbonat da benzer şekilde 1200 mg/lt’den 400 mg/lt’ye düşmektedir. Keza Ca 576/8 mg/lt’ye düşmektedir. Bu analiz sonucuna göre 1 lt. sudan traverten üzerine 499.9 mg Ca CO3 çökelmektedir. Bu miktar 1 1/sn su için günde 43191 g. çökelme demektir.
Ortalama yoğunluğu 1.48 g / cm3 alan kaplar. Suyun ortalama debisi 466.21/sn olduğuna göre 13.584 m2 alan beyazlatılabilecektir. Pratikte bu şartları yerine getirmek güçtür. Ancak bu teorik yaklaşıma göre yılda 1 mm. kalınlığında 4.9km2 alan beyazlatılabilir. şu anda traverten alanı 22.000 m2’ye ulaşmış olup,bu mevcut travertenlere insanların ayakkabı ile girişleri 15 Mayıs 1997 tarihinde yasaklanmıştır.
Ancak Örenyeri Güney Kapısı tarafındaki “Domuz Çukuru” diye tabir edilen3.000 m2’lik teraslarda ve yine eski araç yolu olan Pamukkale Kasabası’na bağlantı sağlayan yol,yürüyüş yolu olarak yerli ve yabancı turistlerin kullanımına serbest olup,dolayısıyla bu bölgelerde insanların travertenlerle teması sağlanmaktadır
Denizli Horozu :)
DENİZLİ HOROZU
Gecelerin Karanlığına Karşı Doğacak Güneşin
Müjdesini Haykıran Horoz
Denizli Horozu
"Her Horoz Kendi Kümesinde Öter
Denizli Horozu İse Her Yerde Öter"
--------------------------------------------------------------------------------
"Tanrıya şükür, burada her şeyim var. Hayatımda yalnız bir şey eksik: Horoz sesi!.." diyordu New York'ta yaşayan Denizli'li zengin bir işadamı. Bahsettiği horoz Denizli horozuydu. Horoz özlemini kelimelere dökerken modern dünyanın bir gerçeğini de dile getiriyordu.
"Ben bir şafak vakti Denizli'de horoz sesleri arasında doğmuşum... Sonra da yıllarca aynı güzel sesle uyandım... Her sabah muntazam kurulmuş bir saat gibi öten horozumun sesiyle yataktan fırlıyordum. Şimdi sana birşey söyleyeyim mi?. 21 yıldır burada horoz sesi işitmiyorum... Modern şehirciliğin ilk alıp götürdüğü şey, altın sesinden çok daha tatlı olan horoz sesi... Uygar hayat kentte, evvela horozun sesini kesiyor..."
Denizli'nin sembolü olan "Denizli horozu", renk ve vücut yapısı itibariyle ahenkli uzun ve güzel ötüşleriyle, ilimize en uzak yörelere kadar isim yapmış yerli bir ırkımızdır. Bazılarına göre Osmanlı İmparatorluğu zamanında Arnavutluk'tan İstanbul'a getirilen uzun ötüşlü Berat horozlarının Denizli'ye getirilmesi ve Denizli'deki yerli tavuklarla melezlenmesinden oluştuğu söylenmekte ise de bu doğru değildir. Zira renk ve vücut yapısı bakımından aralarında hiçbir benzerlik yoktur. Denizli horozu bu bölgedeki insanların eskiden beri uzun ötüşlü horozlara gösterdikleri özen sonucu kendiliğinden oluşmuş bir ırktır.
Denizli Horozu'nun gözleri siyah ve sürmelidir. Bacakları koyu gri veya mor, ibik balta ibik şeklinde, kulakçık kırmızı veya kırmızı üzerinde beyaz benekli genel renk, siyah kirli beyaz ortaklaşa karışım halindedir. Bazen kanat tüyleri üzerinde kahverengi renkler bulunur. Al horozlarda ise siyah-kırmızı ortaklaşa karışım halindedir. Canlı ağırlık ortalama 3-3.5 kg civarındadır. Denizli Horozları renklerine, vücut yapılarına ve ibik şekillerine göre 3'e ayrılır. Renklerine göre DEMİRKIR, PAMUKKIR, KINALI, AL, SİYAH ve KÜRKLÜ olmak üzere 6 tipe ayrılırlar. Vücut yapılarına göre YÜKSEK BOYUN, SÜLÜN ve KÜPELİ olmak üzere 3 tipi vardır. İbik şekillerine göre ise GENİŞ İBİK ve DAR İBİK olmak üzere 2 tipi vardır.
Denizli horozunun sesi, tonuna ve netliğine göre de sınıflandırılır. Ses tonuna göre İNCE, DAVUDİ, KALIN SES olmak üzere 3'e ayrılır. Davudi ses, ince sesle kalın ses arasında ve kalın sese yaklaşan tek bir sesdir. Niteliğine göre net ses, hüzünlü ses, cırlak ses, dalgalı ses (alaycı ses) olmak üzere dörde ayrılır.
Denizli horozlarının ötüşleri bütün kabiliyetin ortaya konulmasıyla yapılır. Ötüşleri, ötüş anındaki vücut pozisyonuna göre ASLAN ÖTÜŞ, KURT ÖTÜŞÜ, YİĞİT ÖTÜŞÜ, PUS ÖTÜŞ olmak üzere dörde ayrılır.
İyi bir Denizli Horozu'nda görünüş canlı; bacaklar, boyun uzun ve kuvvetli göğüs geniş ve derin; kuyruk dik başa doğru meyilli olmalıdır. Tavukta da aynı özellikler aranır. Denizli horozlarının birinci yılda ötüş uzunlukları 20-25 sn olmaktadır.
Tarım İl Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan Denizli ırkı üretim birimince yetiştirilen Denizli Horozları genel olarak 100 başlık bir sürü halinde elde tutulmaktadır. Damızlık horozlar seçildikten sonra kalanlar; Mart, Nisan ayından itibaren yurdun çeşitli yerlerinden gelen taleplere göre satılmakta, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarında civciv satışı yapılmaktadır.
Benim memleketim İstanbulda yaşasamda her yaz gittiğim burnumda tüten yer :)