Genel Bilgiler
Toplam nüfus 348.776 (1990)
Şehir nüfusu 75.000 (1990)
İlçe nüfusu 133.370 (1990)
Yüzölçümü 3920 km²
Rakım 6 metre
Koordinatlar 41°00′N 40°00′E
Posta kodu 53x xx
Alan kodu 0464
İl plaka kodu 53
Belediye başkanı Halil Bakırcı
Web sitesi http://www.rize.bel.tr
Rize Tarihi
Pontus Krallığı Döneminde “SANNIKA” Roma İmparatorluğu Döneminde “Pontus Polemoniacus”,Osmanlı Devleti ve Cumhuriyeti’in ilk dönemlerinde “LAZİSTAN” olarak anılan Rize’nin bugünkü adının nereden geldiği yönünde farklı rivayetler vardır.Bir görüşe göre Yunanca’da da prinç anlamına gelen “Rhizos” ya da Rumca’da dağ eteği anlamına gelen Rhiza sözcuklerin değişimine uğrayarak Rize oldugu seklindedir.Bir diger gorus ise Osmanlıca’ da kırıntı,dokuntu anlamına gelen ‘RİZE’ kelimesinin aynen anlamıyla ilin adını aldıgıdır. Rize yazılı tarihine iliskin dolaysız bilgiler,Ege’de yasayan Miletoslu denizcilerin yoreye yaptıgı seferlerle baslar.M.Ö.;670’lerde Miletos’ların Karadeniz kıyılarında kurdukları kolonileri,Rize’ye kadar uzattıkları biliniyor.Med ve Perslerin istilasına ugrayan bolge daha bu donemde İyonluların dolayısıyla Grek kulturunun etkisine girmistir.İlk caglarda Pontus Krallığı’nın egemenligine giren Rize yoresi , 11.yy’a kadar İslami akımların etkisi dısında kaldı.11.yy’da Buyuk Selcuklu ‘ların yukselme doneminde Melikşah’ın (1072-1092) tüm Karadeniz kıyıları gibi Rize’de once Bizans, daha sonra da Trabzon Rum Pontus İmparatorlugu’na katıldı.1461’de Fatih Sultan Mehmet tarafından Trabzon ile birlikte Osmanlı sınırları içinde yeraldıgı biliniyor.19. yy’ın ikinci yarısında Trabzon eyaletinin bir sancak merkezi olan Batum ,Rusya’ya bırakılınca Rize sancak merkezi oldu.1.Dunya Savası’nda Ruslar tarafından isgal edilen Rize 2 MART 1918 ‘de isgalden kurtuldu ve 1924’de il merkezi oldu.
Coğrafya
Doguda Artvin,Guneyde Erzurum ve Bayburt , Batıda Trabzon ve Kuzeyde Karadeniz il sınırı olan Rize cok engebeli bir arazi yapısına sahiptir.Deniz kenarlarındaki dar vadi agızları hemen hemen hiç yoktur Yuksek rakımlı tepeler arasındaki en yuksek nokta olan kackar (3932m) yaz kıs kar tutar.Kackar dagının dogal yapısı bir cok kıs sporu yanında trekking ve dagılık için de topografyaya sahiptir.Dag kayagı için Kaçkarlar dogal bir pist gorunumundedir.
Rize ili toprakları Kuzey Anadolu kıyı daglarının yuksek kesimlerinden dogarak Karadeniz’e dokulen irili ufaklı bir cok akarsu ile bolunur.En onemlileri Fındıklı Deresi,Buyukdere,Pazar Deresi,Karadere ,İyidere ve Fırtına Deresi’dir.Bu dereler cesitli yerlerde , selaleler ile suslenir,Alabalık cinsinin en iyileri bu derelerde yetisir.Rizede’ki goller, dagların yuksek kesimlerinde buzulların asındırması neticesinde olusmus buzul gollerdir.Bu goller Çamlıhemsin ve İkizdere’nin sahip oldugu doga harikalarıdır.
Rize’de kıslar ve yazlar ılık gecer.Yıllık sızaklık ortalaması +14 civarındadır.Bolge Türkiye’nin en cok yagıs alan yeridir.Yılda m2’ye 2510 kg yagıs duser.Bu iklim ozeliklerine gore yorede Akdeniz bitkileri turuncgiller ve cay yetisir.
Ormanlar da en cok kayın,mese,kestane,ıhlamur ladin,kızılagac ve orman gulu bulunur.Ormanlarda kurt ,ayı,yaban domuzu,catal boynuzlu dag kecisi,hus tavuğu ve kuşlar bulunur,Bölge kus gözlemciliği için de uygun bir ortam oluşturur.
Turizm
Rize dik yamaclı vadileri,doruklara uladabilir dagları,buzul golleri,zumrut yesili yaylaları,tarihi kemer kopruşeri ve kaleleri ,coskun akan dereleri ile cok ozel bir turizm beldesidir.Kano, deltaplan,dag,kayak,trekking gibi bir dizi hobi turizm etkinligine uygun dogaya guvenilir ve içtenlikli bir ortama sahiptir.
Yaylalar; Kackar sıradaglarının eteklerinde Çamlıhemsinve İkizdere ilçelerinde yogun bir biçimde yer alan yaylalar iyi korunmus ozgun mimarili evleriyle bulutların otesinde bir yasam sunar izleyenlere.Bu yaylalardan Ayder,Asagı Yukarı Kavron ve Anzer yaylaları ’Turizm Merkezi’dir”.Bu yaylalar ozellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin ugrak yeri olur.
Dag Sporları; Kackar dagları Türkiye’nin 4.buyuk dagıdır.Alp dagları silsilesindedir.Yuruyusler ,dag tırmanısları için uygun bir ortam olusturur.Flora ve fauna olarak da cok guzel bir yapıya sahiptir.
Kano; Rize derelerinde ozellikle Fırtına ve İyidere ‘de karların eridigi zamanda kano yapılmaktadır.
Termal Turizmi; Dogu Karadenizin tek kaplıcası Ayder’dedir.Cok hastalıga iyi geldigi tıbbi raporlarla kanıtlanan kaplıca ilgi odagıdır.Ayrica içmece olarak Rize zengindir.Özellikle Andon içmecesi, böbrek hastalıklarına iyi gelmektedir.İkizdere Ilıca koy’unde de sıcak su sondaj calısmaları devam etmektedir.
Kuş ve Kelebek Gozlemciligi; Kackarların zengin florası yanında kus ve kelebeklerin fazlalıgı bu etkinliğin yapılmasına fırsat verir.Özellikle İkizdere ,Çamlık Bolge’si bu aktivite için cok iyi bir ortam olsuturur.
Safari; Bu bolge safari için en guzel dogal parkurlara sahiptir.
Rize Mutfağı
Türkyenin en zengin mutfaklarındandır.
Rize yemeklerine buradan ulaşabilirsiniz
Ekonomi
İlçe ekonomisinde en büyük payı, çay tarımı alır. Bunun yanında balıkçılık, arıcılık, hayvancılık ve puro tütünü üretimi de yapılmaktadır. Çayın, halkın geçiminde bukadar önemli olması, yöredeki az kireçli toprağın bu bitki için ideal olmasından kaynaklanmaktadır. Şimdilerde ise yöremizde kivi üreticiliği yavaş yavaş yaygınlaşmaktadır. Kivi bitkiside yöremiz toprağında yetişebildiğinden halkımız alternatif tarim olarak kivi ye yonelmektedirler.
ÇAYCILIK :
Çay Bahçesi ve Müstahsiller.
Yöremizinin en önemli geçim kaynağı olan çay tarımı ilçemizdede önemli bir yer tutmaktadır.Çay tarımı 1944 yılında Örnek, Merdivenli, Kuzeyce, Sivrikale ve Subaşı köylerinde 50 dekarlık alanın çay tarımı için ayrılmasıyla başladı. Zamanımıza kadar büyük gelişmeler gösteren çay tarımı yörede fabrıkaların yapılmasına ve elde edilen ürünlerin burada işlenmesiyle bölgenin ekonomisine büyük katkısı olmuştur.Mayıs ayında başlayan çay tarımı sezonu boyunca bazan 3 bazen de 4 kere ürün alınmaktadır. Havaların soğumaması durumunda genellikle dördüncü ürün çay toplanmaktadır. Çay sezonu boyunca, bir yandan çay tarımı yapılırken bir yandanda fabikalarda sezonluk işçi olarak çalışılmaktadır.
Yöremizde devlete ait çay fabrikalarının yanısıra özel çay fabrikalarıda kurulmuştur. Bu fabrikalar çay sezonu süresince işçi çalıştırmaktadırlar.
BALIKÇILIK :
Çay tarımından başka ilçenin gelir getiren kaynaklarından biride balıkçılıktır.
Hamsi
Yöremizde olduğu gibi ilçemizdede Balıkçılık önemli bi geçim kaynağıdır. Genellikle kış boyunca balıkçılık devam etmektedir. Hamsi, palamut ve mezgit en çok rastlanan balık türleridir. Bu türlerin yanısıra başka balık türleride vardır. Son yıllarda Karedenizdeki kirlenme dolayısıyla türlerde azalma görülmektedir.
Balıkçılık zorlu bir uğraş olmasına rağmen yörede kış boyunca başka iş olanağı olmadığı için yapılmaktadır diyebiliriz. Gerçi yöre insanı için Balık ve özellikle hamsi önemli bir tüketim maddesidir. Yaz boyu tüketmek için bile salamurası yapılır. Balık yöremiz insanının vazgeçilmez besin kaynaklarından biridir.
ARICILIK :
Arı Kovanları
Yöremizin önemli geçimkaynaklarından biride arıcılıktır.Birçok köyümüzde arıcılık yapılmaktadır. Sahillerimizde rütübet oranının yüksek olması nedeniyle bu uğraş daha çok iç kısımlarda dağlık ve yaylalık alanlarda yapılmaktadır.
PURO TÜTÜNÜ ÜRETİCİLİĞİ :
Yöremizdeki bir başka gelir kaynağı ise Puro tütüncülüğü dur. Puro tütünü ilçeye özgü bir endustri bitkisidir ve Pazar adıyla anilan puroların yapımında kullanılır.Puro tütününü diğer tütünlerden ayıran eb büyük özellik yapraklarının 1 metre civarında oluşudur. Diğer tütünler gibi kıyılmayan bu tütün iç sargılık, dış sargılık ve dolguluk olarak üç aşamada kullanılır.
DİĞER :
Yöremizde, çaycılık, balıkçılık, puro tütünü ve arıcılığın dışında ekonomiye katkısı olan bir çok uygulama vardır. Bunlar hayvancılık, alabalık çiftlikleri, ticaret, sanayi, bankacılık, ormancılık ve diğer tarım türleri olarak sıralanabilir. Yöre insanı hayvancılığı, genellikle kendi süt ve süt ürünleri ihtiyacını karşılamak amacıyla yapmaktadır.
devam edecek..:)